Pedagogie

De Stad Brussel biedt elk kind dat wordt opgevangen, een kwaliteitsvolle opvang, waarbij via pedagogische doelstellingen wordt gestreefd naar zelfstandigheid, zelfvertrouwen, ontplooiing, prikkeling evenals een harmonieuze fysieke/intellectuele/affectieve en sociale ontwikkeling.

Elk gezin is welkom zonder enig onderscheid op grond van sociale of economische, culturele, filosofische criteria of in samenhang met de burgerlijke stand, de geboorte, de leeftijd, een handicap of een fysiek kenmerk.

Elke opvangplaats ziet erop toe om het kind, in nauwe samenwerking met de ouders, een begeleiding te bieden die aansluit bij zijn vaardigheden, zijn eigen tempo en bijzonderheden, met aandacht voor het opbouwen van kwaliteitsvolle banden (welwillendheid, respect) met het kind en zijn familie.

Omdat we elk kind en zijn familie willen erkennen en begeleiden bij hun specifieke behoeften, bevordert de Stad Brussel ook de inclusie van kinderen met een handicap in de opvangplaatsen. Deze opvang wordt in overleg met de familie en in nauwe samenwerking met de erkende begeleidende diensten georganiseerd. 

Elke opvangplaats heeft zijn eigen opvangproject, dat de pedagogische principes van de opvang in de Stad Brussel bevat, aangevuld met zijn eigen pedagogische doelstellingen.

Elke opvangplaats definieert immers zijn eigen pedagogische doelstellingen en kiest dus om een of ander thema in het kader van zijn opdrachten te verdiepen.

Sommige van deze opvangplaatsen kiezen bijvoorbeeld voeding als doelstelling en organiseren maaltijden in de vorm van zelfbediening en thematische bijeenkomsten, andere spitsen zich misschien toe op artistieke prikkels, zintuiglijkheid of een moestuinproject wanneer de infrastructuur het toelaat.

De doelstellingen van het pedagogische project worden vastgelegd met het team van de opvangplaats, begeleid door het pedagogische team van het Jonge Kind, in nauwe samenwerking met Kind & Gezin.

Er bestaan evenveel pedagogische doelstellingen als opvangplaatsen! Bekijk welke u interesseert op de pagina van elke opvangplaats.

Een multidisciplinair team biedt, in nauwe samenwerking met de ouders, een kwaliteitsvolle opvang voor alle kinderen :

Het opvangpersoneel observeert en begeleidt uw kind, zich aanpassend aan zijn tempo en zijn behoeften, met inachtneming van het opvangproject en in samenspraak met u. Het staat garant voor de fysieke en psychoaffectieve veiligheid van elk kind in een gestructureerde en positieve omgeving.

Het dienstpersoneel ontfermt zich over de schoonmaak van de ruimten en de binnen- en buitenoppervlakken van de opvangplaats. Ze nemen de maaltijden die worden gebracht door de Brusselse keukens, in ontvangst. Ze bereiden de tussendoortjes voor de kinderen. Ze staan borg voor de naleving van de hygiënische maatregelen die worden opgelegd door het FAVV, en ze passen de regels toe die op het vlak van voeding van kracht zijn in de opvangplaats.

De hoofdkinderverzorg(st)er is het aanspreekpunt tussen de leden van het team en de verantwoordelijke van de opvangplaats. Hij of zij werkt actief mee aan de dagelijkse begeleiding van het team en ziet erop toe om optimale werkomstandigheden te bevorderen. Hij of zij is ook kinderverzorg(st)er en neemt de bijhorende functies op zich.

De verantwoordelijke (m/v) van de opvangplaats is de persoon die instaat voor de goede werking van de vestiging en voor de toepassing van het opvangproject. Hij of zij ziet erop toe om het welzijn en de ontplooiing van de opgevangen kinderen te garanderen in alle aspecten van hun ontwikkeling (motorisch, cognitief en relationeel) in partnership met de familie en de interveniënten van de opvangplaats.

De verpleegkundige (m/v) werkt mee aan de preventie, bewaking en bevordering van de gezondheid in de opvangplaats. Hij of zij informeert u over de gezondheid van uw kind en geeft u advies in verschillende domeinen (borstvoeding, allergieën). Hij of zij is de contactpersoon van het team voor alle vragen in verband met hygiëne.

De maatschappelijk assistent(e) draagt zorg voor de sociale functie binnen de opvangplaats in een multidisciplinaire dynamiek. Hij of zij verzekert de sociale begeleiding van de gezinnen in moeilijkheden evenals het administratieve luik van deze functie. Hij of zij bevordert de zelfstandigheid van de personen die hij of zij begeleidt, door permanent aan kwaliteit te werken en met respect voor de deontologische regels. Hij of zij fungeert als aanspreekpunt voor de gezinnen.

De psycholo(o)g(e verzekert, met een preventief doel, de opvolging van de ontwikkeling (motorisch, psychologisch, fysiologisch, affectief...) van het opgevangen kind samen met zijn familie. Hij of zij neemt deel aan de vergaderingen om de ontwikkeling van de kinderen te bespreken. Indien nodig staat hij of zij ook de ouders te woord.

De deskundige (m/v) in psychomotoriek bezorgt de kinderverzorg(st)ers specifieke knowhow in verband met het psychomotorische instrument dat ze kunnen gebruiken in hun dagelijkse praktijk. Hij of zij analyseert de middelen en de ruimte van de opvangplaatsen en stelt aanpassingen voor die de psychomotorische ontwikkeling van de kinderen stimuleren. Hij of zij is ook het aanspreekpunt voor de ouders met vragen over de psychomotorische aspecten van hun kind.

De pedagogische referentiepersoon (m/v) ) begeleidt de teams om hen te motiveren, om hen anders te laten werken en om hen kritisch te laten nadenken over hun gangbare praktijken. Samen met het team dat de opvangplaats begeleidt, draagt hij of zij bij tot de verbetering van de pedagogische praktijken en de kwaliteit van de opvangplaats van de kinderen door de implementatie van het pedagogische project. Deze functie wordt bekleed door de psycholo(o)g(e) of de deskundige (m/v) in psychomotoriek van de opvangplaats.

De ruimten waar de kinderen worden opgevangen, zijn goed doordacht en worden regelmatig aangepast om zo goed mogelijk te beantwoorden aan hun behoeften en vaardigheden. De gebruikte meubels zijn allemaal op de hoogte van de kinderen om hun zelfstandigheid tijdens hun spel en tijdens de verzorging te bevorderen. Een bijzondere aandacht wordt besteed aan de hygiëne en veiligheid van de lokalen.

De leefruimte is ingedeeld in verschillende speelhoeken en beschikt over al het materiaal en activiteiten die de kinderen nodig hebben om zich te ontplooien. Want aangezien het kind al spelend leert, kan het zo het ter beschikking gestelde materiaal manipuleren om te begrijpen hoe de zaken werken, om de handelingen van de volwassenen die ze dagelijks zien, na te bootsen, om te ontdekken wat ze allemaal kunnen met hun lichaam ... Zo vinden wij de volgende ruimten terug: prikkels voor de allerkleinsten (om hun lichaam te leren kennen, rammelaars, materialen, ...), motoriek (lopen, klimmen, springen, duwen, zich verbergen...), symboliek (poppen, poppenservies, verkleden, ...), manipulatie (zaken in elkaar schuiven, in iets invoegen, spelen met vormen, kleuren, gewichten, ...), zachte hoek (heel zachte cocoonzone om te rusten, zich even afzijdig te houden, een verhaaltje te lezen...).

Afhankelijk van de opvangplaatsen zijn er aparte ruimten voor het onthaal, om te eten, te slapen, luiers te verversen, ofwel zijn ze geïntegreerd in de leefruimte. Sommige opvangplaatsen hebben een ruimte buiten (terras, binnenplaats, tuin) of bijgebouwen voor meer specifieke activiteiten (psychomotoriek, knutselen, tekenen, schilderen, muziek maken, ...).

De maaltijden worden geleverd door de Brusselse Keukens van de Stad Brussel, rekening houdend met de behoeften op het vlak van dieet voor de jonge kinderen en de strikte regels op het vlak van hygiëne die zijn vastgelegd door het FAVV. De menu's worden maandelijks geafficheerd in elke opvangplaats.

In nauwe samenwerking met u om de vaardigheden en behoeften van uw kind op het vlak van voeding te bepalen, bieden we het zijn maaltijden aan, met oog voor zijn tempo en zijn behoeften. Vaste voeding wordt geleidelijk ingevoerd. De maaltijden worden gegeven met inachtneming van de ergonomische voorwaarden, aangepast aan zijn vaardigheden.

Water wordt de hele dag door en bij de maaltijden aangeboden.

Wanneer uw kind groter wordt, krijgt het een regelmatiger ritme. De maaltijden worden dan op vaste momenten gegeven. De kinderen worden dan rond een tafel verzameld voor een gezellig moment samen met hun kinderverzorg(st)er.

Wij zien erop toe om de actieve deelname van de kinderen tijdens de maaltijden te ondersteunen, aan te moedigen en te prijzen.

Wij geven uw kind uitleg over de verschillende gerechten/ingrediënten die zijn maaltijd vormen. Afhankelijk van zijn psychomotorische zelfstandigheid, kan het, indien gewenst, zichzelf bedienen, met de hulp van een volwassene in eerste instantie.

Het kan zelfstandig kiezen wat het wil eten, hoeveel het wil eten (binnen de regels van dieetleer aangepast aan hun leeftijd) en de volgorde waarin hij wil eten.

Wij zien erop toe om zijn keuze te respecteren, zonder aan te dringen. Wij bieden alles zonder dwang aan om te proeven of te eten.

Wij letten erop dat het ritme van uw kind wordt gerespecteerd, door het rustmomenten aan te bieden volgens zijn behoeften, dat wil zeggen, wanneer het zelf te kennen geeft dat het wil slapen, of wanneer we zelf tekens van vermoeidheid bemerken.

We leggen dan uit dan wat er gaat gebeuren ('ik zie dat je moe bent, je wrijft in je oogjes, ik ga je luier verversen en dan breng ik je naar je bed') en bieden het een zekere regelmaat in de opeenvolging van de gebeurtenissen rondom hem ('ik ga je uitkleden, dan gaan we samen je knuffel zoeken').

Elk kind wordt volgens zijn behoeften en gewoonten begeleid: in zijn buurt blijven, in de armen nemen, wiegen, …

Elk kind heeft zijn eigen bed en de lakens worden regelmatig ververst.

De kleinsten slapen in kinderbedjes en de grootsten in bedden op de grond.

We laten de kinderen zo lang slapen als ze nodig hebben, totdat ze spontaan wakker worden. De kinderen worden uit bed gehaald wanneer ze wakker zijn.

Om hen rustig te laten slapen, beperken we het heen-en-weer-geloop zoveel mogelijk in de kinderruimte.

Wij moedigen kinderen aan om zelf actief op ontdekking te gaan, zowel in hun spel als op het vlak van motoriek.

Voor de allerkleinsten bieden we aangepast materiaal aan dat hen de ruimte biedt om te bewegen en hen zo de mogelijkheid geeft om de verschillende stappen van de motorisch ontwikkeling te doorlopen. Op hun eigen tempo en zonder hen in een situatie te brengen waarvoor ze nog niet klaar zijn, dat noemen wij 'vrije motoriek'.

Deze vrije motoriek zal weerslag hebben op de ontwikkeling van de zelfstandigheid, de lichaamshouding, ruimtebegrippen, en biedt ook een rijkdom aan ontdekkingen, zelfvertrouwen, concentratie, stelt het kind open voor relaties met de anderen en draagt bij tot het algemene welbevinden van het kind.

Voor de jonge kinderen verkiezen wij het 'vrije spel', dat beantwoordt aan hun aangeboren behoefte aan nieuwsgierigheid, zin om te spelen, te socialiseren en ook te leren.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind, het pedagogische project en de ruimte van de opvangplaats, krijgen de kinderen verschillende activiteiten aangeboden.

Artistieke of zintuiglijke activiteiten, tuinieren, waterspelletjes, uitstapjes… alles is mogelijk !

Wij begeleiden uw kind in zijn spel door het terzijde te staan, beschikbaar te zijn, het te prijzen en het vrij zijn eigen keuzes te laten maken. Wij zien erop toe om zijn spel niet te onderbreken en om het op voorhand te verwittigen wanneer wij een andere activiteit voorzien, zodat het kind daarop kan anticiperen.

Wij hanteren slechts een beperkt aantal regels, want we zijn ons ervan bewust dat het voor het kind nog moeilijk is om ze zich eigen te maken. Niettemin zijn er wel bepaalde regels, en ze zijn vooral bedoeld om een veilig kader te scheppen voor het kind, waarin het met plezier kan opgroeien en op ontdekking kan gaan.

Alleen een open houding en luisterbereidheid, begrip, geduld voor wat deze beperking opwekt bij het kind, waardoor het die beperking gaat weigeren, maakt het mogelijk om het kind te helpen om die regels uiteindelijk te aanvaarden, en ze zich eigen te maken.

Overtuigd van het belang van vroege interacties tussen de volwassenen en het kind in de taalontwikkeling van het jonge kind, zien wij er vanaf jonge leeftijd op toe om woorden te koppelen aan zijn gewaarwordingen, zijn interesses (wat hij ziet), de manier waarop hij de wereld vat, wat hij ervaart met zijn lichaam.

Stap voor staan gaan die woorden hem in staat stellen om zijn zintuiglijke ervaringen te structureren en hij gaat er betekenis aan kunnen geven om zo de volgende stap te zetten, namelijk praten.

Wij zien erop toe om met het kind een eenvoudig, correct, gevarieerd en aangepast taalgebruik te hanteren, de hele dag door, bij zijn dagelijkse interacties. Verhaaltjes vertellen, liedjes zingen, boeken lezen, … taalverwerving wordt op ludieke wijze gestimuleerd tijdens de dagelijkse bezigheden.

Dankzij de geprivilegieerde banden met zijn referentiepersonen kan het kind zich uitdrukken met de volwassene, belangstelling en plezier vinden in het delen van woorden, uitdrukkingen om zich goed verstaanbaar te maken.

Zindelijk worden is een belangrijke stap voor het kind om zelfstandig te worden.

In samenspraak met u en tijdens regelmatige contacten besteden wij aandacht aan de tekens die ons erop wijzen dat uw kind klaar is om 'zoals de groten' te doen (zich slecht op zijn gemak voelen met zijn luier, duidelijk maken dat hij zijn luier heeft vuil gemaakt, ons vergezellen op weg naar de kleine toiletten, zelf op een potje gaan zitten, …). Wij zien er dus op toe om het ritme van het kind te respecteren en het dus te volgen in plaats van erop vooruit te lopen.

De dialoog tussen ons, en de continuïteit in de verschillende wijzen van doen zijn essentieel opdat het kind deze stap kan zetten in alle sereniteit.

Zindelijkheid is ook een kwestie van meer zelfstandigheid bij het aankleden, zich verplaatsen, zich uiten, zich alleen wassen, en respect voor zijn intimiteit. Al deze stappen die thuis in het gezin en in de crèche in groep worden beleefd, gaan voorbereiden op de verwerving van zindelijkheid, een stap om klaar te zijn om naar school te gaan.

Contact tussen de ouders en de opvangplaats is van primordiaal belang om een kwaliteitsvolle opvang te verzekeren.

Praten over de gewoonten van het kind bij de inschrijving en tijdens de gewenningsperiode, over de afgelopen nacht of het afgelopen weekend, over plezierige of moeilijke momenten bij de aankomst 's ochtends in de opvangplaats, elke informatie die de overgang tussen thuis en opvangplaats kan vergemakkelijken voor het kind, is essentieel en verstevigt de vertrouwensrelatie tussen de opvangplaats en het gezin.

Ontmoetingsmomenten met de gezinnen worden gedurende het jaar georganiseerd met het personeel van de opvangplaats. Dat zijn gezellige momenten die gesprekken buiten de dagelijkse praktijk mogelijk maken. Doelstelling van deze ontmoetingen is om u een extra inkijkje te geven in de manier waarop wij de kinderen opvangen in de opvangplaats, aan de hand van video's, foto's, bijkomende uitleg, antwoorden op uw vragen.

Dat kan ook een vieruurtje en/of een ludieke activiteit met de kinderen zijn, rekening houdend met de gezinnen en de keuzes/vaardigheden van de kinderen. Tijdens deze momenten kunt u ook de andere ouders leren kennen.